PPE 2/2024

Egzekucja sądowa czynności niezastępowalnej A.D. 2024 – wybrane zagadnienia de lege lata i de lege ferenda

prof. dr hab. Andrzej Jakubecki

Katedra Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie; ORCID: 0000-0001-9073-4371

https://doi.org/10.62627/PPE.2024.011

STRESZCZENIE

W artykule poddano analizie dwa główne zagadnienia, które wyłoniły się na tle nowelizacji przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczących egzekucji obowiązku wykonania czynności, której inna osoba wykonać za dłużnika nie może, a której wykonanie zależy wyłącznie od jego woli (tzw. czynności niezastępowalnej). Pierwsze z zagadnień dotyczy współistnienia w Kodeksie postępowania cywilnego dwóch modeli środków przymusu stosowanych w egzekucji czynności niezastępowalnych, a mianowicie: grzywny z zamianą na areszt oraz tzw. sumy przymusowej (astreinte). Stan ten autor uważa za niezadowalający. Drugie zagadnienie odnosi się do wprowadzonej w 2023 r. regulacji egzekucyjnego wykonania obowiązku złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie w sprawach o ochronę dóbr osobistych. Zgodnie z art. 1050 § 4 k.p.c. wyłącznym sposobem egzekucji w tym przypadku jest zagrożenie dłużnikowi grzywną w wysokości do 15 tysięcy złotych oraz nakazanie publikacji odpowiedniego oświadczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym na koszt dłużnika. Unormowanie to uznaje za wadliwe i postuluje jego usunięcie.

Słowa kluczowe: egzekucja świadczeń niepieniężnych, czynności niezastępowalne, złożenie oświadczenia o odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, suma przymusowa, grzywna z zamianą na areszt

ABSTRACT

Court Enforcement of an Irreplaceable Act A.D. 2024 – Selected De Lege Lata and De Lege Ferenda Issues

professor dr hab. Andrzej Jakubecki, Chair of Civil Procedure and International Commercial Law, Institute of Legal Studies, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin; ORCID: 0000-0001-9073-4371

The article analyses two major issues stemming from the amendment of the Civil Procedure Code and concerning the enforcement of an obligation to perform an act that cannot be performed by another person in the debtor’s stead and whose performance depends solely on the debtor’s will (so called irreplaceable act). The former issue refers to the existence of two models of enforcement measures stipulated in the Civil Procedure Code which are applied in the enforcement of irreplaceable acts, i.e. a fine changeable into detention and a so called compulsory sum (astreinte). The author finds such a situation unsatisfactory. The latter refers to the regulation which became effective in 2023 and provides for the enforcement of an obligation to file a statement of a relevant content and form in personal rights protection cases. Pursuant to Art. 1050 § 4 of the Civil Procedure Code, in that case the only enforcement measure consists in threatening the debtor with a fine of up to PLN 15,000 and ordering the debtor to publish a relevant statement in Monitor Sądowy i Gospodarczy at the debtor’s cost. Such a regulation is considered defective and it is postulated that it should be removed.

Keywords: enforcement of non-cash claims, irreplaceable acts, filing a statement of a relevant content and form, compulsory sum, fine changeable into detention