PPE 2/2023

Przedawnienie roszczenia a oczywiście niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Glosa do uchwały SN z dnia 26 kwietnia 2022 r., III CZP 91/22

prof. dr hab. Sławomir Cieślak

kierownik Katedry Postępowania Cywilnego I WPiA Uniwersytetu Łódzkiego (afiliacja); kierownik Centrum Badań nad Aksjologią Procedur Cywilnych Uniwersytetu Łódzkiego; profesor z tytułem honorowym zwyczajnego w Zakładzie Postępowania Cywilnego WPiA Uniwersytetu Jagiellońskiego; ORCID: 0000-0002-1596-465X

Dowiedz się więcej

https://doi.org/10.62627/PPE.2023.008

STRESZCZENIE

Instytucja uwzględniania z urzędu przez organ egzekucyjny upływu terminu przedawnienia roszczenia stwierdzonego w tytule wykonawczym budzi zastrzeżenia natury aksjologicznej i zasadne jest sformułowanie postulatu de lege ferenda usunięcia jej z Kodeksu postępowania cywilnego.
Wobec problemów natury aksjologicznej de lege lata trzeba zaproponować połowiczne rozwiązanie problemu polegające na zastosowaniu metod wykładni pozajęzykowej (teleologicznej i systemowej) art. 804 § 2 k.p.c. i art. 30 u.k.s. Zastosowanie takiej wykładni prowadzi do sformułowania tezy, według której niecelowość wszczęcia postępowania egzekucyjnego z uwagi na upływ terminu przedawnienia można ustalić, co do zasady, dopiero po przejawieniu woli przez dłużnika uchylenia się od spełnienia świadczenia. Może to nastąpić przez złożenie przez niego wniosku o umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 825 pkt 11 k.p.c. lub wytoczenie powództwa opozycyjnego na podstawie art. 840 k.p.c. Wyjątek można dopuścić tylko w odniesieniu do wniosku o wszczęcie egzekucji obejmującego roszczenie skierowane przeciwko konsumentowi, bowiem wówczas znajduje zastosowanie art. 804 § 2 k.p.c.
Pogląd SN wyrażony w tezie glosowanej uchwały nie zasługuje wobec tego na akceptację z przyczyn natury aksjologicznej, w części odnoszącej się do roszczeń innych niż roszczenia skierowane przeciwko konsumentom.

Słowa kluczowe: postępowanie egzekucyjne, uwzględnienie przedawnienia, niecelowe wszczęcie postępowania egzekucyjnego, koszty komornicze

ABSTRACT

Limitation of the Claim and Obviously Aimless Initiation of Enforcement Proceedings. Gloss to the Resolution of the Supreme Court of April 26, 2022, III CZP 91/22

The institution of ex officio consideration by the enforcement authority of the expiry of the limitation period for a claim, stated in the enforcement title, raises objections of an axiological nature and it is justified to formulate de lege ferenda postulate to remove it from the Code of Civil Procedure.
Because of the above-mentioned problems of axiological nature, de lege lata it is necessary to propose a partial solution to the problem consisting in the use of methods of extra-linguistic (teleological and systemic) interpretation of Art. 804 § 2 of the Code of Civil Procedure and art. 30 Law on Bailiff Costs. The application of such an interpretation leads to the thesis according to which the aimlessness of initiating enforcement proceedings due to the expiry of the limitation period can be established, as a rule, only after the debtor manifests the will to avoid responsibility. This may be done by submitting an application for discontinuance of enforcement proceedings pursuant to Art. 825 point 11 of the Code of Civil Procedure or filing an opposition claim pursuant to Art. 840 of the Code of Civil Procedure. An exception may be allowed only in relation to an application for initiation of enforcement proceedings involving a claim against the consumer, because then Art. 804 § 2 of the Code of Civil Procedure can be applied.
Therefore, the opinion of the Supreme Court expressed in the thesis of the glossed resolution does not deserve acceptance for reasons of axiological nature, in the part relating to claims other than claims against consumers.

Keywords: enforcement proceedings, taking into account limitation of the claim, aimless initiation o enforcement proceedings, bailiff costs