Skip to content

PPE 8/2022

Odpowiedzialność karna za przestępstwo faworyzowania wierzycieli, a jej wyłączenie przy spłacie wierzytelności uprzywilejowanych

dr hab. Zygmunt Kukuła

pracownik naukowy Wyższej Szkoły Administracji w Bielsku-Białej; funkcjonariusz Policji

 

 

STRESZCZENIE

Opracowanie odnosi się do mało eksponowanej dotychczas w literaturze przedmiotu tematyki zwracającej uwagę na problemy praktyczne związane z wykładnią przepisu art. 302 § 1 k.k., czego konsekwencją jest ograniczenie ogólnej zasady równego zaspokajania wszystkich wierzycieli, gwarantowanej przez rozwiązania zawarte w tym przepisie. Zwraca się uwagę na występowanie kolizji Kodeksu karnego z postanowieniami innych ustaw ograniczających zasięg zakazu nałożonego tym przepisem karnym. Zbyt mało uwagi poświęca się konieczności uwzględniania regulacji nakazujących dłużnikowi zapłatę pewnych zobowiązań na rzecz wierzycieli, którym przysługuje takie prawo. Postępowanie dłużnika łamiącego normę prawa karnego jest jednak wyłączone spod odpowiedzialności karnej za przestępstwo i tym samym usprawiedliwione, ponieważ dłużnika wiążą inne przepisy rangi ustawowej, nakazujące zmianę kolejności spłaty zobowiązań. Znajdują one swoje uzasadnienie w rozwiązaniach uchylających karalność takiego czynu ze względu na to, że zachowanie dłużnika pozostaje, co do zasady, zgodne z obowiązującym porządkiem prawnym. Prawo karne musi bowiem uwzględniać obowiązki nałożone przez przepisy szczególne. Postuluje się też konieczność wprowadzenia zmian w dotychczasowym opisie czynu zabronionego zwanego faworyzowaniem wierzycieli poprzez zapis pozwalający, w drodze wyjątku, na zapłatę niektórych długów z pominięciem pozostałych wierzycieli.

Słowa kluczowe: wierzyciel, dług, przestępstwo, spłata zadłużenia, kolizja przepisów

 

 

ABSTRACT

Penal Liability for Crime of Favouring a Creditor and its Exclusion when Repaying Preferred Liabilities

The paper concerns a problem, which has not been discussed in the literature on the subject enough so far, that is practically related to the interpretation of art. 302 § 1 of the Criminal Code, its consequence being the limitation of the general rule of satisfying all creditors, guaranteed by solutions included in that regulation. A collision can be noted between the Criminal Code and regulations of other acts that limit the scope of the prohibition imposed with this penal regulation. Not enough attention has been paid to the necessity of taking into account regulations that impose on a debtor the duty to pay certain liabilities to creditors who have such a right. However, actions of a debtor who violates a standard of criminal law is excluded from penal liability for a crime and is thus justified, because a debtor is bound by other statutory regulations, which impose a change of sequence of repaying liabilities. They are justified in solutions that revoke penal liability for such an act because the behaviour of a debtor remains in principle in accordance with applicable legal order. After all, penal law has to take into account obligations imposed by special regulations. It is postulated also to introduce necessary changes into the present description of a prohibited act, called favouring a creditor, with a provision allowing, in exceptional cases, the repayment of certain debts with the omission of other creditors.

Keywords: creditor, debt, crime, repayment of debt, collision of regulations