PPE 8/2022

Dopuszczalność i charakter prawny zażalenia w postępowaniu klauzulowym

Anna Jaroniewska

prawnik w kancelarii adwokackiej; ORCID: 0000-0002-4135-269X

https://doi.org/10.62627/PPE.2022.030

STRESZCZENIE

W niniejszym opracowaniu poddano pod rozwagę jeden ze środków zaskarżenia, tj. zażalenie w postępowaniu klauzulowym. W pierwszej części opracowania skupiono się na warunkach dopuszczalności tego środka prawnego, zwracając szczególną uwagę na stosunkowo szeroki zakres przedmiotowy oraz termin do wniesienia zażalenia. Kolejno poruszone zostały kwestie związane z charakterem prawnym omawianej instytucji, jej istotą oraz cechami. Wymagało to odwołania się do konstytucyjnej zasady dwuinstancyjnego postępowania. W artykule uwzględniono niewielkie, lecz istotne zmiany wprowadzone nowelizacją Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 4 lipca 2019 r. w zakresie postępowania egzekucyjnego, którego początkowym etapem jest postępowanie klauzulowe.
Kluczowym celem artykułu jest analiza warunków dopuszczalności oraz charakteru prawnego zażalenia w postępowaniu klauzulowym. Autorka opracowania, na podstawie orzecznictwa, zbadała, czy po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 4 lipca 2019 r. zażalenie to należy do tzw. zażaleń poziomych, rozpoznawanych przez ten sam sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, ale w innym składzie osobowym, czy stanowi ono zażalenie w swojej klasycznej postaci, rozstrzygane przez sąd wyższego rzędu.
Zażalenie w postępowaniu klauzulowym należy zakwalifikować do zażaleń poziomych, pozbawionych cechy dewolutywności. Nie powodują one przeniesienia sprawy do sądu wyższego rzędu. Nie narusza to jednak zasady dwuinstancyjnego postępowania zagwarantowanej w art. 176 Konstytucji RP.

Słowa kluczowe: środek zaskarżenia, postępowanie egzekucyjne sensu largo, dewolutywność, klauzula wykonalności, tytuł egzekucyjny

ABSTRACT

Admissibility and Legal Nature of a Complaint in Clause Proceedings

In this article, one of the remedies, i.e. the complaint in clause proceedings, is subjected to consideration. The first part of the study focuses on the conditions of admissibility of this legal remedy, paying particular attention to the relatively broad subject matter and the time limit for filing a complaint. Subsequently, the issues related to the legal nature of the institution in question, its essence and features were raised. This required reference to the constitutional principle of two-instance proceedings. This article considers the small but significant changes introduced by the July 4, 2019 amendment to the Code of Civil Procedure regarding enforcement proceedings, the initial stage of which is clause proceedings.
The key objective of the article is to analyse the conditions of admissibility and legal character of the complaint in the clause proceedings. The author of the study, on the basis of the case law, will examine whether, after the amendment of the Code of Civil Procedure on July 4, 2019, this complaint belongs to the so-called horizontal complaints, i.e. those that are examined by the same court that issued the appealed decision, albeit in a different composition, or whether it constitutes a complaint in its classic form, resolved by a higher court.
Complaints in clause proceedings should be classified as horizontal complaints, lacking the feature of devolution. They do not result in transfer of the case to a higher court. However, this does not violate the principle of two-instance proceedings guaranteed by Article 176 of the Polish Constitution.

Keywords: appeal, enforcement proceedings sensu largo, devolutive effect, enforcement clause, enforcement title