PPE 5/2022
Protecting the Right to Own Land Through the Prism of Resolving Land Disputes
Svitlana Belikova
Candidate of Juridical Sciences (Ph.D), Senior Counselor of Justice, Verkhovna Rada of Ukraine, assistant consultant, Kyiv, Ukraine
Mykola Mishchuk
Candidate of Juridical Sciences (Ph.D), Honoured lawyer of Ukraine, Associate Professor of Legal Support of Business Security Department, State University of Trade and Economics, Kyiv, Ukraine
Dowiedz się więcejSTRESZCZENIE
Ochrona prawa do własności ziemi przez pryzmat rozwiązywania sporów o grunty
Zgodnie z przepisami artykułu 13 i 14 Konstytucji Ukrainy ziemia stanowi przedmiot prawa własności narodu Ukrainy oraz główne źródło narodowego bogactwa i jako taka podlega specjalnej ochronie państwa.
Z tego względu art. 13 Konstytucji Ukrainy przewiduje, że państwo zapewnia ochronę praw wszystkich podmiotów w związku a prawem własności i zarządzaniem gruntami. Wprowadza także równość wobec prawa wszystkich podmiotów bez wyjątku posiadających prawa własności oraz gwarantuje każdemu ochronę ich praw i wolności. Takie podstawowe regulacje Konstytucji Ukrainy mają kluczową wagę dla podmiotów w ich relacji z ziemią.
W konsekwencji Kodeks Ziemski Ukrainy gwarantuje i zapewnia osobom fizycznym i prawnym równe warunki i sposoby ochrony prawa własności oraz prawa do korzystania z gruntów. Właściciel działki lub użytkownik gruntu może żądać usunięcia naruszeń jego prawa do ziemi, nawet jeśli takie naruszenia nie są związane z pozbawieniem prawa do posiadania lub wykorzystania działki (w ramach najmu), oraz wynagrodzenia za poniesione szkody.
Kodeks przewiduje, że wszystkie grunty znajdujące się na terytorium Ukrainy, co obejmuje wyspy oraz akweny wodne, należą do terytorium Ukrainy.
Część 1 art. 78 Kodeksu Ziemskiego Ukrainy określa treść prawa do posiadania gruntu, czyli prawa do posiadania, wykorzystywania i dysponowania działkami. Na skutek sporów wynikających ze stosowania przepisów oraz sporów wynikających w przypadku naruszenia tego prawa (własność, wykorzystanie i dysponowanie działkami), takie spory są rozstrzygane w postępowaniu administracyjnym i sądowym.
W artykule opowiedziano się za ochroną praw własności gruntów należących do osób fizycznych i prawnych. Taka ochrona jest szczególnie istotna w przypadku rozstrzygania sporów dotyczących ziemi wynikających z naruszenia prawa do posiadania, wykorzystywania i dysponowania działkami. W tym celu artykuł ten zawiera cztery punkty, które, w połączeniu z przykładami z orzecznictwa, ujawniają podstawę ochrony praw do gruntów. Punkty te obejmują:
1. Ochronę praw do gruntów, realizowaną w postępowaniach administracyjnych i sądowych;
2. Odpowiedzialność za naruszanie przepisów dotyczących ziemi;
3. Właściwość przedmiotową rozstrzygania sporów dotyczących ziemi przez sądy;
4. Kontrolę sądową nad wykonywaniem postanowień sądów w sprawach dotyczących sporów o grunty.
Tym samym artykuł określa ochronę prawa własności gruntów przez pryzmat rozstrzygania sporów dotyczących ziemi.
Słowa kluczowe: ochrona prawa do gruntów, własność ziemi, prawo do korzystania z działki, prawo do dysponowania działką, odpowiedzialność cywilna, odpowiedzialność administracyjna, spory dotyczące gruntów, działka, właściwość przedmiotowa, jurysdykcja w sprawach cywilnych, jurysdykcja w sprawach administracyjnych, jurysdykcja w sprawach gospodarczych, kontrola sądowa