PPE 3/2024

Należności publicznoprawne jako przedmiot egzekucji sądowej w Polsce i w Austrii

dr hab. Agnieszka Krawczyk, prof. UŁ

Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki; ORCID: 0000-0003-3747-2493

https://doi.org/10.62627/PPE.2024.021

STRESZCZENIE

W opracowaniu zaprezentowano wyniki analizy prawnoporównawczej przyjętych w Polsce i w Austrii rozwiązań prawnych dotyczących sposobów egzekucji należności publicznoprawnych. Punktem wyjścia uczyniono relacje zachodzące w systemie austriackim między egzekucją sądową i administracyjną, wskazując na równorzędny charakter obu tych dróg dochodzenia świadczeń pieniężnych. W dalszej części opracowania ukazano ewolucję polskich regulacji prawnych w tym zakresie, statuujących początkowo – wzorem Austrii – równorzędność sądowego i administracyjnego postępowania egzekucyjnego, z czasem zawierających coraz więcej odstępstw od tej koncepcji, aż po całkowitą niemal separację obu tych postępowań, do której ostatecznie doszło w 2001 r. na skutek przyznania administracyjnym organom egzekucyjnym prawa do samodzielnego prowadzenia egzekucji z nieruchomości. W aktualnym stanie prawnym należności publicznoprawne podlegają egzekucji sądowej tylko wyjątkowo, na mocy przepisu szczególnego, przy czym nawet w takich przypadkach tryb sądowego postępowania egzekucyjnego jest niewyłączny. Dowodzi to istnienia w polskim ustawodawstwie stałej tendencji do oddzielenia sądowego postępowania egzekucyjnego od egzekucji administracyjnej, z przypisaniem tej ostatniej dominującej roli w egzekucji należności publicznoprawnych.

Słowa kluczowe: egzekucja administracyjna, egzekucja sądowa, należności publicznoprawne, administracyjny tytuł egzekucyjny, austriackie prawo egzekucyjne

ABSTRACT

Public-Legal Receivables as the Object of Court Enforcement in Poland and Austria

dr hab. Agnieszka Krawczyk, professor at the Lodz University, Chair of Administrative Procedure and Judicial Review of Administration, Faculty of Law and Administration, Lodz University; ORCID: 0000-0003-3747-2493

The paper presents results of benchmarking legal solutions adopted in Poland and in Austria with respect to methods of enforcing public-legal receivables. A starting point were the relationships between court and administrative enforcement in the Austrian system, indicating the parallel nature of both ways of claiming financial dues. In the next part of the study, the evolution of Polish regulations was presented in this regard. Initially, like in Austria, they established the equivalency of court and administrative enforcement proceedings, gradually including more and more deviations from this concept, until the complete separation of both proceedings, which took place finally in 2001, as a result of granting the right to carry out enforcement against real properties to administrative enforcement authorities. In the present legal system, public-legal receivables are subject to court enforcement in exceptional cases only, under a special regulation, but even in such instances the court mode of enforcement proceedings is not exclusive. This proves the existence in the Polish legislation of a continuous trend to separate court enforcement proceedings from administrative ones, attributing a predominant role in enforcement of public-legal receivables to the latter.

Keywords: administrative enforcement, court enforcement, public-legal receivables, administrative enforcement title, Austrian enforcement law