PPE 2/2025

Pozycja procesowa dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa w sądowym postępowaniu egzekucyjnym

dr hab. Tadeusz Zembrzuski, prof. UW

Katedra Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, www.zembrzuski.eu; ORCID: 0000-0001-8239-6827

https://doi.org/10.62627/PPE.2025.014

STRESZCZENIE

Wśród podmiotów właściwego postępowania egzekucyjnego wyróżnia się strony oraz innych uczestników, których pozycja oraz zakres ochrony prawnej bywają zróżnicowane. W egzekucji sądowej skierowanej do wierzytelności, w tym egzekucji z wynagrodzenia za pracę, szczególną rolę odgrywa trzeciodłużnik, którego działania lub zaniechania wielokrotnie decydują o skuteczności prowadzonego postępowania. W sytuacji, w której dłużnik egzekwowany pozostaje wierzycielem względem osoby trzeciej, możliwe jest zastosowanie mechanizmów egzekucyjnych wobec dłużnika zajętej wierzytelności lub prawa, tj. wobec podmiotu, który nie był stroną sporu sądowego, ani nie został wskazany w tytule wykonawczym. Jego sytuację prawną określa się jako powinność poddania konkretnym obowiązkom procesowym. Spoczywa na nim obowiązek spełnienia świadczenia z pominięciem dłużnika egzekwującego, a także udzielenia organowi egzekucyjnemu niezbędnych informacji pod rygorem zastosowania sankcji procesowych. Ponosi on także odpowiedzialność odszkodowawczą względem wierzyciela egzekwującego, który może wstąpić w prawa dłużnika względem trzeciodłużnika. Katalog ciężarów i obowiązków nakładanych na ten podmiot świadczy o złożoności problematyki przymusowego wykonania świadczeń pieniężnych, w tym zagadnień powstających na styku prawa materialnego i egzekucji sądowej.

Słowa kluczowe: egzekucja świadczeń pieniężnych, egzekucja z wierzytelności, egzekucja z wynagrodzenia za pracę, uczestnicy sądowego postępowania egzekucyjnego, trzeciodłużnik, dłużnik egzekwowany

ABSTRACT

The Procedural Position of Debtors of Seized Claims or Rights in Judicial Enforcement Proceedings

dr hab. Tadeusz Zembrzuski, professor at the Warsaw University, Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, Warsaw University, www.zembrzuski.eu; ORCID: 0000-0001-8239-6827

Entities of enforcement proceedings proper include parties and other participants, their position and/or scope of legal protection occasionally diverse. In cases involving receivables garnishment-based judicial enforcement, remuneration garnishment included, the role of the garnishee is of particular importance, their actions or omissions frequently determining the effectiveness of proceedings in progress. Should the judgement debtor be the acting creditor for a third party, such circumstance gives rise to the option of applying enforcement mechanisms to the debtor of the seized claim or right, i.e. an entity that was neither a party to litigation nor named in the enforcement order. That entity’s legal position is one of obligation to follow specific procedural duties. They are under obligation to meet benefit-related requirements with the judgement debtor omitted in the process, and provide the respective enforcement authority with all information as required on pain of procedural sanctions. That entity shall also be liable for compensation to the enforcing creditor, who may assume the rights of the debtor vis-à-vis the garnishee. The catalogue of burdens and obligations imposed on the garnishee is ample proof of how complex the issue of compulsory enforcement of cash considerations is, including matters arising at the intersection of substantive law and judicial enforcement.

Keywords: cash consideration enforcement, receivables garnishment, remuneration garnishment, participants of judicial enforcement proceedings, garnishee, judgement debtor