PPE 2/2025

Ukraine’s Private Enforcement Officers’ Disciplinary Responsibility: Theoretical, Legislative and Practical Perspectives

Olha Verba, Candidate of Juridical Sciences, Docent, Professor of Civil Law Disciplines Department

Educational and Scientific Institute of Law and Law Enforcement, Lviv
State University of Internal Affairs, Ukraine; private enforcement officer

Download

https://doi.org/10.62627/PPE.2025.019

ABSTRACT

The article is devoted to a comprehensive analysis of the issue of the disciplinary responsibility of private enforcement officers in Ukraine. The author highlights the problems arising from gaps and inconsistencies in the current legislation, in particular, the discrepancy between the status of a private enforcement officer as an independent professional and their subordination to the Ministry of Justice of Ukraine in matters of disciplinary responsibility. The practical aspects of the activity of the Disciplinary Commission of Private Enforcement Officers, including procedural issues, criteria for applying disciplinary sanctions, and ensuring due legal procedure, are analyzed.
Based on an analysis of judicial practice, international standards, and European best practices, in particular, the experience of Poland, the author proposes ways to improve the current legislation of Ukraine and develop conceptual foundations for an effective model of the disciplinary responsibility of private enforcement officers. Particular attention is paid to the need to harmonize Ukrainian legislation with international standards to ensure the independence of the Disciplinary Commission and adherence to the principle of proportionality in the application of sanctions, and to strengthen the role of self-governing bodies of private enforcement officers.
The author considers the issue of judicial control over the actions of private enforcement officers and substantiates the need to limit the discretionary powers of the Ministry of Justice of Ukraine. The priority of judicial control in assessing the procedural actions of private enforcement officers and the limitation of the powers of the Ministry of Justice to organizational issues regarding the activities of private enforcement officers are emphasized.
Attention is paid to the issues of establishing the guilt of private enforcement officers by the Disciplinary Commission during disciplinary proceedings, the need to establish all elements of the disciplinary offense, including violation of the law, guilt, the presence of negative consequences, and a causal relationship. The need for the compliance of the Disciplinary Commission of Private Enforcement Officers under the Ministry of Justice of Ukraine with the procedural guarantees established by Article 6 of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms is emphasized.
The author highlights the peculiarities of disciplinary proceedings in the conditions of martial law introduced in Ukraine due to the war with the Russian Federation, in particular, the application of a simplified, documentary procedure.
The strategic importance of transferring the disciplinary function to self-governing bodies of private enforcement officers of Ukraine to ensure the functional independence of the Disciplinary Commission is substantiated.

Keywords: court, debtor and enforcement creditor, disciplinary responsibility, protection of a person’s rights in enforcement proceedings, state or private enforcement officer

STRESZCZENIE

Odpowiedzialność dyscyplinarna prywatnych komorników sądowych na Ukrainie: aspekty teoretyczne, legislacyjne i praktyczne

Olha Verba, profesor Katedry Prawa Cywilnego Instytutu Edukacyjno-Naukowego Prawa i Działalności Organów Ochrony Prawa Lwowskiego Państwowego Uniwersytetu Spraw Wewnętrznych, Ukraina; prywatny komornik sądowy

Artykuł poświęcony jest kompleksowej analizie odpowiedzialności dyscyplinarnej komorników prywatnych na Ukrainie. Autorka przedstawia problemy wynikające z luk i niejasności w obowiązującym prawodawstwie, w szczególności niezgodność między statusem komornika prywatnego jako podmiotu niezależnej działalności zawodowej a jego podporządkowaniem Ministerstwu Sprawiedliwości Ukrainy w sprawach odpowiedzialności dyscyplinarnej. W artykule przeanalizowano praktyczne aspekty działalności Komisji Dyscyplinarnej komorników prywatnych, w tym kwestie proceduralne, kryteria stosowania sankcji dyscyplinarnych oraz zapewnienie należytego postępowania.
Na podstawie analizy orzecznictwa sądowego, standardów międzynarodowych i najlepszych praktyk europejskich, autorka zaproponowała sposoby udoskonalenia obowiązującego prawodawstwa Ukrainy i opracowania koncepcyjnych podstaw skutecznego modelu odpowiedzialności dyscyplinarnej komorników prywatnych. Szczególną uwagę zwrócono na konieczność harmonizacji prawodawstwa ukraińskiego ze standardami międzynarodowymi w celu zapewnienia niezależności Komisji Dyscyplinarnej, przestrzegania zasady proporcjonalności przy stosowaniu sankcji oraz wzmocnienia roli samorządnych organów komorników prywatnych.
Autorka rozważyła kwestie kontroli sądowej nad działaniami komorników prywatnych i uzasadniła konieczność ograniczenia uznaniowych uprawnień Ministerstwa Sprawiedliwości Ukrainy. Podkreślono priorytet kontroli sądowej w ocenie działań procesowych komorników prywatnych oraz ograniczenie uprawnień Ministerstwa Sprawiedliwości do kwestii organizacyjnych działalności komorników prywatnych.
Zwrócono uwagę na kwestie ustalenia winy komorników prywatnych przez Komisję Dyscyplinarną w toku postępowań dyscyplinarnych, podkreślono konieczność ustalenia wszystkich elementów czynu dyscyplinarnego, w tym naruszenia prawa, winy, wystąpienia negatywnych konsekwencji oraz związku przyczynowo-skutkowego. Podkreślono konieczność przestrzegania przez Komisję Dyscyplinarną komorników prywatnych przy Ministerstwie Sprawiedliwości Ukrainy gwarancji proceduralnych ustanowionych w art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
Autorka omówiła specyfikę postępowania dyscyplinarnego w warunkach stanu wojennego, wprowadzonego na Ukrainie w związku z wojną z Federacją Rosyjską, w szczególności stosowanie uproszczonej procedury dokumentacyjnej.
Uzasadniono strategiczną wagę przekazania funkcji dyscyplinarnej organom samorządu komorników prywatnych Ukrainy w celu zapewnienia funkcjonalnej niezależności Komisji Dyscyplinarnej.

Słowa kluczowe: sąd, dłużnik i wierzyciel egzekucyjny, odpowiedzialność dyscyplinarna, ochrona praw osoby w postępowaniu egzekucyjnym, państwowy lub prywatny komornik sądowy